Grzyb wyrósł na prawie wszystkie choroby (tajemnicze i dziwne grzyby w lesie)

Zainteresowanie, jakie grzyby wzbudzają u ludzi, jest starożytne, ewidentnie ze względu na jadalność niektórych z nich.

Dziś zainteresowanie to rośnie dramatycznie, czemu sprzyja motoryzacja, dostępność wolnego czasu i desperackie poszukiwanie hobby przez współczesnego człowieka uciśnionego szarością życia fabrycznego i biurowego w głuchych hałasem i zatrutych gazem miastach.

Nawet wystawa grzybów czy wystawy mykologiczne (mniej znana nazwa) stale rosną i stanowią zjawisko, które należy oceniać pozytywnie, ponieważ przyczyniają się do rozpowszechniania i szacunku dla przyrody, dziś bardziej niż kiedykolwiek zagrożonej nadmiernym zatłoczeniem spowodowanym ciągłym wzrostem populacji naszej planety.
Bardzo często publiczność tych wystaw zadaje organizatorom pytania, które zdradzają chęć poznania, ale też pewien zamęt idei i pewną ignorancję wobec tych ciekawskich stworzeń żywego świata, jakimi są właśnie grzyby.

Postaram się w tym artykule, który nie udaje, że wykracza poza poziom prostego ujawnienia, trochę wyjaśnić idee i odpowiedzieć czemu grzyby są niezwykłe i niedoceniane oraz co daje jedzenie grzybów? Znajdziesz tutaj cały zlepek informacji o tym jak niezwykły jest świat grzybów!

Często podczas jesieni spotykamy podgrzybki, borowiki, kanie i maślaki idąc na spacer po lesie, ale również już w maju można zbierać podgrzybki i pierwsze prawdziwki. To, co widać nad ziemią, to tylko niewielka część grzyba. Ta część nazywana jest owocnikiem i jest używana, gdy grzyb musi rozprzestrzenić swoje zarodniki i rozmnażać się. Główna część grzyba znajduje się pod ziemią w postaci sieci nici grzybowych, grzybni. Pojedyncza nić grzyba nazywana jest strzępką. To właśnie ze strzępki powstaje owocnik, czyli grzyb. Jest to zatem jeden organizm, który może rozciągać się na ponad kilka metrów. Ich strzępki tworzą włókna, które tworzą grzybnię, która również rozciąga się na dużą odległość od plechy. Grzyb odkryty w Oregonie z grzybnią o powierzchni prawie 9 kilometrów kwadratowych trafił na pierwsze strony gazet. Oczywiste jest, że aktywność grzyba odbywa się przede wszystkim w podłożu i właśnie te unikalne cechy pozwalają na pozyskiwanie energii ze związków nieorganicznych.

Grzyby w  podłożu wydają się nieruchome i dlatego przypominają nam rośliny. Dla wielu są to szczególnie ciekawa wersja warzyw, urzekająca mnogością kształtów i kolorów, które przywołują bajki i legendy. Od domów Smerfów po Gąsienicę spoczywającą na okazałym grzybie, są one częścią naszej wyobraźni w różnorodności ich struktur.

W rzeczywistości grzyby są grzybami: prawie obcymi stworzeniami, zdolnymi do robienia rzeczy, których nie jest w stanie zrobić żaden inny organizm, o bioróżnorodności milionów gatunków.

Niektóre z nich są nawet zdolne do rozkładu paliw kopalnych, a więc mogą być rozwiązaniem trwającego kryzysu ekologicznego a niektóre do tworzenia sieci mikoryzowej, czyli podziemnej sieci którą grzyby wytwarzają przez strzępki, aby łączyć ze sobą drzewa i przenosić składniki odżywcze i minerały. 

Natomiast wokół uszkodzonego reaktora w Czarnobylu rosną czarne mikrogrzyby, które pochłaniają szkodliwe promieniowanie, a także przyciągają je obszary o wysokiej radioaktywności. Ponieważ grzyby zużywają promieniowanie zmieniając ją w energię chemiczną w procesie radiosyntezy, w naturalny sposób otwierają się możliwości wykorzystania ich do rekultywacji przyrodniczych terenów zniszczonych przez działalność człowieka, a także do śledzenia nieznanego wcześniej skażenia. Grzyby rosnące w odpowiedzi na radioaktywność, mogą wyłapywać mikroskopijne cząsteczki, które zapobiegają przedostawaniu się promieniowania do gruntu. Potencjalnie można więc wykorzystać te przystosowane do radioaktywności grzyby do bioremediacji miejsc radioaktywnych, aby usunąć skażenie radioaktywne. Ich długofalowa nadzieja polega na opracowaniu produktów, które mogą, na przykład, chronić pacjentów przed skutkami ubocznymi leczenia raka lub astronautów i załogę lotniczą przed promieniowaniem, na bazie melaniny z grzybów. Interesujące jest również przyjrzenie się, czy można przekształcić promieniowanie w bardziej użyteczną formę energii.

 

Grzyby mogą być też zwodne. Zwodniczość grzybów przejawia się w tym, że wiele „dobrych” gatunków ma niestety „złe” sobowtóry, które mogą zmylić niedoświadczonego łowcę grzybów. Pierwszą zasadą, jaką należy przyjąć w przypadku wątpliwości co do zebranych odmian, jest oddzielenie podejrzanych grzybów od jadalnych, tak aby zarodniki tych pierwszych nie zanieczyściły pozostałych. 

Nic dziwnego, że starożytne chorwackie przysłowie mówi: „Wszystkie grzyby można jeść, ale niektóre można zjeść tylko raz”. Wśród nich są niejadalne, ale nieśmiercionośne, inne są katalizatorami toksyn i fungicydów, jeśli nie są odpowiednio ugotowane (zaleca się gotować grzyby przez co najmniej 30-45 minut, co w większości przypadków neutralizuje większość toksyn), niektóre pozostają takie nawet po ugotowaniu. Gotowanie nie jest zatem prerogatywą chroniącą przed ewentualnym zatruciem. Natomiast grzyby leśne lub grzyby, które rosną dziko w okolicy, nie należy zbierać, ponieważ są już naładowane toksynami z dna, w którym rosną, oraz z zanieczyszczeń.

Pomiędzy grzybami jadalnymi, a trującymi jest niezauważalne miejsce na najbardziej tajemnicze z grzybów: halucynogennych lub enteogennych. Ich stosowanie rozprzestrzeniło się wśród szamanów jako praktyka religijna. Te szczególne grzyby wywołują modyfikacje stanu świadomości, stany wizjonerskie - nawet bardziej niż halucynacyjne. Nie pozbawiają życia, ale za to wpływają na ciało i psychikę (aktywują układ serotoninowy i zmienia percepcję). Efekty można porównać do efektów LSD: następuje zmiana percepcji (zwłaszcza akustycznej i wizualnej), i halucynacje (percepcja wrażeń zmysłowych bez obecności bodźców zewnętrznych), zmienione postrzeganie czasu, a czasem poczucie duchowego doświadczenia. Przenoszą umysł w dziwny obszar, podobny do tego, który odwiedzamy w marzeniach sennych a może bardziej jak po zażyciu narkotyku. To, czy wrażenia będą odbierane jako przyjemne czy nieprzyjemne, zależy od początkowej sytuacji psychologicznej danej osoby. Wreszcie, poczucie czasu zostaje poważnie zaburzone, minuty zamieniają się w godziny. Nadmierna dawka może prowadzić do długotrwałego  stanu psychicznego, zwanego psychozą. W bardzo rzadkich przypadkach skutki uboczne przyjmowania dużej liczby halucogennych grzybów mogą być na tyle poważne, że powodują śmierć.

Grzyby to nie tylko zwodniczo-łudzące twory natury, ale i też niektóre odmiany są potężnie „lecznicze”. Można powiedzieć, że jeden grzyb dziennie chroni przed chorobami. Ten mały nawyk może naprawdę pomóc odzyskać zdrowie.  W rzeczywistości wzmacniają układ odpornościowy przeciwko wszystkim patogenom, gorączce, alergiom czy innym, oczyszczają wątrobę z chemicznych lub biologicznych toksyn, upiększają skórę, dodają energii i dobrego samopoczucia. Kobiety często po menopauzie, ale także w młodszym wieku, coraz częściej zaczynają chorować na zapalenie tarczycy, zwłaszcza Hashimoto. Nie wszyscy wiedzą, że lecznicze grzyby Reishi (perła medycyny chińskiej, często nazywane „grzybami nieśmiertelności” lub „rośliną mocy duchowej”), grzyb Agaricus (nazywany „grzybem od Boga”) i Shiitake (inaczej nazywany też jako twardnik japoński lub twardziak jadalny – gatunek grzyba witalnego) mogą przywrócić równowagę funkcji tarczycy. Badania w ręku, wiele osób widziało z pierwszej ręki, że przyjmując tabletki Reishi, Agaricus i Shiitake, zauważyli, że zmienione wartości zbliżają się i wracają do normy. Zarówno hormonów tarczycy (T3, T4 i TSH), jak i autoimmunologicznych przeciwciał przeciw tyreoperoksydazie (Ab anty-TPO) i przeciw tyroglobulinie (Ab anty-Tg).

Chemiczne protokoły farmakologiczne medycyny konwencjonalnej w przypadku poważnych patologii, takich jak zaawansowana choroba serca, zaawansowana cukrzyca i nowotwory, są z pewnością wspaniałym źródłem informacji i na szczęście żyjemy w czasach, w których badania farmakologiczne i medycyna pozwalają nam korzystać z zabiegów ratujących życie lub bardzo ważnych. Ale grzyby lecznicze, jeśli chcesz je poznać, są równie ważne. Znając dużą część tych badań mogę powiedzieć, że w każdej chorobie, od najcięższej do najłagodniejszej, grzyby zawsze poprawiają trzy aspekty - zawsze i znacząco zmniejszają objawy w tych i innych chorobach: wysokie ciśnienie krwi, choroby serca, nowotwory, stwardnienie rozsiane, zapalenie tarczycy, choroby autoimmunologiczne, cukrzyca, zapalenie żołądka, osteoporoza, menopauza, zapalenie wątroby typu C, HIV, choroby nerek, lęk i stres, cholesterol, alergie i wiele innych.

Grzyby zmniejszają także skutki uboczne leków chemicznych, ponieważ oczyszczają wszystkie komórki organizmu, są w stanie wyeliminować zanieczyszczenia nagromadzone przez lata, odzyskać zdrowie i energię z najlepszych lat. Eliminują z komórek ciała toksyny biologiczne wszelkiego rodzaju wywołanych wirusami, bakteriami itp. oraz z chemikaliów przenoszonych przez żywność lub papierosów, alkoholu, tłuszczów zwierzęcych. Ale nie tylko, chronią również przed wolnymi rodnikami, które produkujemy w milionach w każdym procesie życiowym, przed którymi wszyscy powinniśmy się bronić, bo to podstawowa biochemia choroby.

Skuteczność terapeutyczną grzyba poprawia równoczesna suplementacja witaminy C, przyjmowanej z pokarmem i/lub suplementami, w tym samym dniu, w którym grzyb jest przyjmowany.

Szacuje się, że na Ziemi istnieje 140 000 gatunków grzybów, z których prawdopodobnie tylko 10% jest znanych (ok. 14 000 zidentyfikowanych gatunków). Grzyby stanowią potężne źródło silnych cząsteczek leków, które są również stosowane na poziomie farmaceutycznym. W szczególności stanowią ważne źródło polisacharydów o działaniu immunostymulującym i przeciwnowotworowym. Do grzybów leczniczych zalicza się grzyby m.in. twardnik japoński (Shiitake), lakownica żółtawa (Reishi), czernidłak kołpakowaty (Coprinus Comatus), żagiew wielogłowa (Polyporus umbellatus), soplówka jeżowata (Hericium Erinaceus), uszak bzowy (Auricularia auricula-judae), maczużnik bojowy (Cordyceps Militaris, Tochukas), żagwica listkowata (Grifola frondosa), grzyb migdałowy (Agaricus blazei murrill), wrośniak różnobarwny (Coriolus versicolor), boczniak ostrygowaty (Pleorotus Ostreatus), błyskoporek podkorowy, chaga (Inonotus obliquus, Kabanoanatake) i zapewne jeszcze wiele innych. 

Niektóre grzyby są odżywczo bardzo wartościowe, szczególnie boczniak rowkowano trzonowy. Zaraz za nim warty w cenne składniki odżywcze jest borowik szlachetny, boczniak mikołajkowy, grzyby shiitake (twardnik japoński), płomiennica zimowa, opieńka miodowa i boczniak ostrygowaty. Z kolei najmniej odżywcze to pieprznik jadalny (kurka) oraz pieczarka brązowa i pieczarka biała. Pomimo tego warto jeść każdy grzyb, bo każdy z nich nawet mimo małej zwartości odżywczej chroni przed wieloma chorobami i działa antynowotworowo (jedząc je codziennie mamy niższe ryzyko zachorowania na raka np. piersi), a także działają jako priebiotyki (zwiększają ilość pożytecznych  bakterii w jelitach), zawierają antyoksydanty (przeciwutleniacze) oraz dostarczają niektórych witamin (B, D).

W suszonych grzybach możemy znaleźć przyzwoite ilości witaminy D, ale należy zauważyć, że grzyby potrzebują również ekspozycji na światło słoneczne, aby przeprowadzić tę biosyntezę. Wynika z tego, że w uprawnych okazach (pieczarki, cardoncelli czy pleurotus), sprzedawanych na półkach targowych, nie można znaleźć znacznych ilości tej witaminy, ponieważ uprawa odbywa się w dużych wiatach bez naświetlania słonecznego, na zaszczepionym sianie z zarodnikami grzybów wielokrotnie. Brak ekspozycji na słońce nie pozwala na biosyntezę witaminy D, która zamiast tego występuje w spontanicznych grzybach. Ponadto wiele grzybów występujących w naturze może mieć wysoki poziom witaminy B12.

Chociaż często myślimy o grzybach jako o istocie makroskopowej, istnieją nawet jednokomórkowe. W historii medycyny obserwacja mikroskopijnych organizmów w postaci drożdży i pleśni pozwoliła na odkrycie penicyliny. Mikroskopijne grzyby są ekspertami w produkcji antybiotyków, których używają do niezakłóconego rozwoju poprzez przeciwdziałanie rozwojowi innych drobnoustrojów. Ponadto drożdże (najważniejsze saccharomyces cerevisiae, zwane drożdżami piwnymi) przyczyniają się do przemiany żywności. Produkty przetworzone, takie jak sos sojowy, miso ( Aspergillus oryzae ), tempeh (Rhizopus), kefir, ale także chleb na zakwasie, piwo i wino są otrzymywane w procesie fermentacji mikrobiologicznej z decydującym (jeśli nie wyłącznym) udziałem grzybów jednokomórkowych.

Królestwo grzybów charakteryzuje się cechami pomiędzy zwierzęcą a roślinną i można je uznać za prawdziwe laboratorium chemiczne. Ściany komórkowe grzybów zbudowane są z polisacharydowych cząsteczek chitozanu, substancji zdolnej do zapewnienia stałego rusztowania, występującej również w chitynowych egzoszkieletach stawonogów. Cząsteczki chitozanu są często związane z glukomannanem i beta glukanami. Substancje te zostały zidentyfikowane jako dozwolone składniki suplementów w celu obniżenia poziomu cholesterolu i cukru we krwi.

Dlatego też grzyby, oprócz tego, że są szczególnie niskokaloryczne, o nakładzie energii podobnym do warzyw, zapewniają sycące jedzenie i mają interesujące właściwości w zapobieganiu chorobom metabolicznym: chitozanowi przypisuje się funkcję kontroli wagi w dietach niskokalorycznych . Jeśli prowadzisz zdrowy tryb życia i zbilansowaną dietę, grzyby można uznać za prawdziwą żywność funkcjonalną, a nie tylko przystawkę. Ponadto zdolność beta glukanów i glukomannanu do tworzenia żelu w środowisku wodnym pozwala na poprawę uczucia sytości oraz sprzyja lepszej pracy jelit, stymulując perystaltykę jelit. Glukomannan jest również używany w kuchni azjatyckiej do produkcji bezkalorycznego makaronu shirataki, utworzony z ekstraktu z korzenia konjac.

Grzyby odgrywają kluczową rolę w równowadze świata, w którym żyjemy. Badania naukowe w dziedzinie mikologii przypisują grzybom znaczne możliwości terapeutyczne, inaugurując nową dziedzinę badań w medycynie naturalnej: mykoterapię, ukierunkowaną na terapeutyczne zastosowanie grzybów.
Mykoterapia ma na celu przywrócenie zdrowia poprzez przywrócenie homeostazy, czyli równowagi różnych „gospodarek” w organizmie, minerałów, mikroelementów, mikroorganizmów, enzymów, hormonów, wody, elektrolitów, komórek odpornościowych. W ten sposób możliwe jest zrozumienie wielorakiego wpływu grzybów na apetyt, trawienie, psychikę, cholesterol, cukrzycę, angiopatie, alergie.

Grzyby są potężne „lecznicze” i zawierają dużo składników odżywczych; rosną w kontakcie z ziemią i mają z nią ważny efekt łączący.
Straciliśmy łączność z ziemią i świętość pożywienia rozumianą jako dar ziemi. Nasi przodkowie dziękowali za jedzenie, które pozwoliło im przeżyć. Rozpoznawali ducha roślin, grzybów i zwierząt i byli świadomi udziału w tym duchu, kiedy się nimi żywili.
Kiedy bierzemy grzyba leczniczego, wchodzimy w kontakt z życiową energią ziemi. Nosimy w sobie bardzo silną energię, która pomaga roślinom rosnąć ponad przeszkodami i popycha zwierzęta do przetrwania. Innymi słowy, nosimy w sobie energię życia.

 

Ciekawostki o grzybach:

Istnieje gatunek termitów, który hoduje w gniazdach grzyb (tzw. Termitomyces ) i żywi się nim. Odchody owadów działają jak nawóz dla grzybni w delikatnej symbiozie. Termity muszą stale modyfikować środowisko wewnętrzne, aby uzyskać odpowiednią wentylację, a tym samym uniemożliwić grzybowi rozwój owocników, które wynurzając się, mogą zniszczyć kopiec termitów. Niektóre mrówki tnące liście szatkują warzywa, aby nawozić grzyby, które następnie wykorzystują jako pokarm. To prawdziwa uprawa zorganizowana przez całą kolonię, z dużym rozpoznaniem i eliminacją ewentualnych pasożytów grzyba.

 

Istnieją grzyby ( Cordyceps ) zdolne do kolonizacji niektórych owadów poprzez wnikanie w ich tkanki i żerowanie na nich. Grzyb rozrasta się i dociera do mózgu, zmieniając zachowanie żywiciela za pomocą substancji psychotropowych. To skłania ofiary do wyjścia i wspinania się na drzewa, gdzie mogą zostać zauważone przez naturalnych drapieżników, którzy je zjadają, sprzyja dalszemu rozprzestrzenianiu się grzyba. Co więcej, owocnik, rozszerzając się, przedostaje się do głowy owada, perforując czaszkę, aby uciec i rozprzestrzenić zarodniki na zewnątrz. Grzyby tego typu można znaleźć w tradycyjnej medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej i mogą pochwalić się działaniem przeciwnowotworowym, przeciwbakteryjnym, przeciwutleniającym, immunostymulującym, które jednak należy potwierdzić i dokładnie ocenić na ludziach.

 

Niektóre grzyby zachowują się jak pasożyty: tak jest w przypadku pszczoły miodnej ( Arillaria mellea ), która zabija roślinę, z którą miała pierwszą fazę symbiotyczną i na której nadal rozmnaża się w fazie saprofitycznej. Amanita muscaria, dobrze znany trujący grzyb o czerwonej barwie w białe kropki, jest również gatunkiem tworzącym mikoryzę.

Czym są grzyby?
Bez wątpienia są to rośliny, ale z pewnymi cechami, które mogą sprawić, że zostaną włączone do własnej grupy zwanej grzybami.

Grzyby nie zawierają chlorofilu i nie mogą pozyskiwać energii poprzez fotosyntezę, tak jak rośliny. Nie mają ust, ale mogą jeść inne organizmy. Grzyby uzyskują pożywienie i energię na trzy różne sposoby.
1. Rozkładniki (saprofity). Uwalniają energię, gdy rozkładają inne martwe rośliny.
2. Współpraca (życie w symbiozie). Grzyby współpracują z roślinami w celu pozyskania energii. Drzewo otrzymuje wodę i różne sole odżywcze. Grzyb odzyskuje cukier z drzewa.
3. Pasożytnictwo. Żywią się innymi żywymi organizmami. Organizm gospodarza zachoruje na te grzyby.

Jak wygląda zatrucie trującymi grzybami?
Inaczej w zależności od gatunku. Niektóre działają na wątrobę i nerki powodując bardzo poważne zniszczenie tkanki gruczołowej i wysoką śmiertelność (Amanita z grupy muchomorowatych). Inne działają na układ nerwowy powodując intensywne pobudzenie (Amanita muscaria, muchomor czerwony). W innych przypadkach występuje intensywne pocenie się, któremu towarzyszy zapaść sercowo-naczyniowa. Wreszcie w dużej liczbie przypadków występują tylko zaburzenia jelitowe (kolka, biegunka) podobne do tych, które wywołałby gwałtowny środek przeczyszczający. Na koniec, istnieje grupa grzybów niedawno przebadanych w Meksyku, które wywołują intensywne halucynacje, już znane i używane przez Azteków do celów religijnych.

Jak zbiera się grzyby?

Zbioru należy dokonywać ręcznie lub nożem, unikając wyrywania grzybów z ziemi, a wraz z nimi części podziemnej grzybni. Podczas poszukiwań zaleca się noszenie małego noża, który pozwala oczyścić ziemię z grzyba, powodując opadanie zarodników. Albo do zbioru należy użyć rąk, delikatnie obracać owocnikami i wydobyć je z ziemi, uważając, aby nie uszkodzić grzybni.

Jakie znaczenie mają grzyby w medycynie?
Olbrzymie. Oprócz stosowania „białego muchomora” ze starych farmakopei przeciwko pocie gruźlicy, dziś mamy przygotowaną z niższych grzybów bardzo cenną broń przeciwko wielu chorobom.

Nasz związek z grzybami można uznać za symbiotyczny, jeśli spojrzymy na sposób, w jaki niektóre z najbardziej doniosłych zmian w historii ludzkości - takie jak nadejście wypieku chleba i fermentacji, lub odkrycie penicyliny, które na zawsze zmieniły medycynę.

Czy grzyby mają znaczenie w branży?
Bez wątpienia. Oprócz produkcji pieczarek hodowlanych i zbioru grzybów leśnych, co daje spore dochody, mamy w przemyśle zastosowanie enzymów (specjalna kategoria grzybów niższych), bez których nie byłoby możliwe uzyskanie wielu produktów (sfermentowane drożdżowe, brzeczka piwna itp.).

Jakie są najciekawsze fakty dotyczące grzybów?
Moim zdaniem jasność i ruch. W naturze występują liczne grzyby luminescencyjne lub te, które przekazują luminescencję do drewna poprzez swoją grzybnię. Zjawisko ma wiele podobieństw do luminescencji niektórych owadów (świetliki, pirofory) i w krajach tropikalnych może osiągać bardzo wysokie wartości.
Ruch jest ograniczony do niektórych gatunków grzybów niższych zwanych myksomycetes, których ciało wegetatywne, mające wygląd bezkształtnych, galaretowatych mas, może wykazywać powolne ruchy przemieszczenia.
Zjawisko to ma niezwykłą analogię z ruchami ameb, które należą do najniższych przedstawicieli królestwa zwierząt.